Van alle smartphonegebruikers checkt 79% hun apparaat binnen 15 minuten na het wakker worden elke ochtend. Nog opmerkelijker is dat individuen gemiddeld hun telefoons 80 keer per dag ontgrendelen. We moeten onder ogen zien; we zijn verslaafd. De producten en diensten waarmee we in contact komen, hervormen onze dagelijkse handelingen, precies zoals de ontwerpers het bedoeld hebben. Ons gedrag is voorbedacht. Maar hoe slagen technologiebedrijven, die in wezen slechts stukjes code op schermen maken, erin om de gedachten van hun gebruikers meester te worden? En wat maakt sociale media zo verslavend effectief? Ik streef ernaar deze vragen in de blogpost van vandaag te verkennen.
De Haakcycli
Nir Eyal, auteur van "Hooked", schetst een model over hoe bedrijven hun producten ontwerpen om mensen verslaafd te maken. Door opeenvolgende zogenaamde haakcycli, typen van gewoontevormende cycli, zorgen succesvolle producten ervoor dat hun gebruikers blijven terugkomen. Sociale mediaplatforms zoals Facebook of Twitter benutten deze haakcycli vakkundig, waardoor bijna elke interactie op hun sites zich een weg baant in onze hersenen.
Stap 1: De Trigger
Alles begint met een trigger, een katalysator voor gedrag. Triggers zijn van twee soorten: extern en intern. We zijn bekend met externe triggers, zoals de 'Koop Nu' of 'Klik Hier'-knoppen op websites. Minder erkend zijn echter de interne triggers. Deze interne aanwijzingen zijn wat ons echt aan producten bindt.
Interne triggers leiden onze volgende acties, niet door een expliciete richtlijn, maar door een proces in onze gedachten. De meest voorkomende interne triggers maken gebruik van onze emoties, vooral negatieve. Gevoelens van verveling, eenzaamheid, frustratie, verwarring en besluiteloosheid triggeren vaak een ongemak dat ons drijft naar bijna onmiddellijke en onbewuste acties om deze negatieve emoties te onderdrukken. Deze exploitatie van onze psyche is precies waar productontwerpers hun inspanningen op richten. Gebruikers die een product vinden dat hun ongemak verlicht, zullen geleidelijk sterke positieve associaties ermee vormen.
Wanneer we ons eenzaam voelen, wordt YouTube misschien ons toevluchtsoord. Na verloop van tijd beginnen we sociale media onbewust te associëren met het vervullen van onze behoeften. Zodra een technologie zo'n associatie in onze geest heeft gesmeed, vertrouwt het niet langer op externe triggers. Het wordt gewoonte.
Stap 2: De Actie
Na de trigger komt de actiefase in de haakcycli. Deze stap omvat het eenvoudigste gedrag in afwachting van een beloning. Voorbeelden zijn zoeken op Google, scrollen door Pinterest, of op de afspeelknop van een YouTube-video drukken.
Stap 3: De Beloning
De beloningsfase is de derde stap in de haakcycli. Hier belonen sociale media hun gebruikers door hun probleem op te lossen, waardoor hun motivatie voor de in de vorige fase ondernomen actie wordt versterkt. Om te begrijpen waarom deze beloningen zo meeslepend zijn, moeten we diep in onze hersenen kijken.
De nucleus accumbens, het genotscentrum van onze hersenen, activeert in afwachting van een beloning. Activiteiten zoals seks, genieten van lekker eten, of winkelen stimuleren dit hersengebied, wat veel van ons gedrag stuurt. Deze beloningen zijn de reden waarom we onze e-mail controleren, op het internet browsen, of online winkelen. Er zijn drie categorieën van dergelijke beloningen: stam, jacht en zelf
Tribe
Het gevoel van ergens bij horen en door anderen geaccepteerd worden vormt de essentie van de 'stam'-beloning. Sociale media tappen in op ons diepgewortelde verlangen om ons verbonden, gewaardeerd en erkend te voelen binnen een gemeenschap. Platforms zoals Facebook blinken uit in het bieden van deze sociale bevredigingen. Elke keer dat je inlogt, word je begroet met een stroom van updates, reacties en likes van je kring, waardoor je je deel voelt van een grotere groep. De onvoorspelbaarheid van wat je bij elk bezoek zou kunnen vinden, wakkert de opwinding aan om terug te keren, waardoor je verslaafd blijft terwijl je sociale validatie en inclusie zoekt.
Hunt
Ons primaire instinct om te zoeken en middelen te verwerven is de drijvende kracht achter de 'jacht'-beloning. In de context van sociale media vertaalt dit zich naar het streven naar informatie, entertainment, of de volgende boeiende post. De spanning ligt in de onvoorspelbaarheid - net als een gokker bij een gokautomaat, niet wetende wat de volgende scroll zal onthullen houdt ons betrokken. De tijdlijn van Twitter kan bijvoorbeeld het ene moment breaking news presenteren en het volgende moment alledaagse updates, maar het potentieel om bij elke scroll iets nieuws te ontdekken maakt de jacht eindeloos boeiend.
Self
De zoektocht naar persoonlijke prestatie en tevredenheid, of de 'zelf'-beloning, draait om het bereiken van doelen die ons gevoel van competentie en meesterschap bevestigen. Dit is duidelijk in hoe videospellen spelers belonen voor het doorgaan naar niveaus of het ontgrendelen van nieuwe vaardigheden, wat een gevoel van persoonlijke prestatie biedt. Op dezelfde manier bieden sociale mediaplatforms misschien geen fysieke trofeeën, maar ze bieden wel de kans op persoonlijke expressie en erkenning, zoals het ontvangen van likes en reacties op een bericht, wat onze behoefte aan zelfvalidatie en prestatie vervult.
]
Stap 4: De Investering
De investeringsfase is de laatste stap van de haakcyclus. Hoe meer moeite en tijd gebruikers in een product of dienst steken, hoe meer ze het waarderen. Dit fenomeen wordt samengevat in de uitdrukking 'arbeid leidt tot liefde'. Persoonlijke inspanning in iets steken verhoogt onze tevredenheid ermee.
Een uitstekend voorbeeld is Facebook, waar elke update, like, foto of video die gedeeld wordt, bijdraagt aan een gebruikerstijdlijn, waardoor een digitaal narratief van hun ervaringen en relaties wordt geweven. Naarmate gebruikers blijven interageren en delen, worden hun digitale levens gecatalogiseerd, waardoor hun verzameling herinneringen en ervaringen steeds kostbaarder wordt. Hoe meer gebruikers investeren, hoe moeilijker het wordt om zich los te maken vanwege hun aanzienlijke persoonlijke investering in het platform.
Soms betekent investering ook actief of passief gegevens over zichzelf of zijn gedrag toevoegen. Op LinkedIn vertegenwoordigt bijvoorbeeld een online cv opgeslagen waarde, wat diepere betrokkenheid aanmoedigt naarmate meer informatie wordt toegevoegd.
Het is duidelijk dat de investeringsfase gebruikers aanmoedigt om terug te keren, waardoor de waarde van het product bij elke cyclus door het model toeneemt. Door deel te nemen aan opeenvolgende cycli, raken gebruikers meer gehecht aan hun ervaringen, worden ze steeds meer afhankelijk van het product als hun go-to oplossing, totdat een nieuwe gewoonte stevig is gevestigd.
Social media bewust gebruiken
Om sociale media op een bewuste manier te gebruiken, is het essentieel om te beginnen met het stellen van duidelijke intenties voor je gebruik. Vraag jezelf af wat je hoopt te bereiken of te vinden voordat je inlogt. Ben je op zoek naar contact met vrienden, zoek je informatie, of wil je gewoon wat tijd verdrijven? Door een doel te hebben, kun je doelloos scrollen vermijden en je concentreren op inhoud die je leven verrijkt. Daarnaast kan het instellen van tijdslimieten voor je gebruik van sociale media overmatig gebruik voorkomen. Gebruik functies die in veel platforms zijn ingebouwd of apps van derden om je gebruik te monitoren en je eraan te herinneren pauzes te nemen. Dit helpt bij het behouden van een evenwicht tussen je digitale en echte leven interacties.
Een positieve en inspirerende sociale media-omgeving creëren is een andere belangrijke stap naar bewust gebruik. Curateer je feed door accounts te volgen die je motiveren en opbeuren, en aarzel niet om degenen die negatieve emoties opwekken te ontvolgen of te dempen. Dit maakt je sociale media-ervaring aangenamer en voordeliger, en vermindert de kans dat je wordt meegezogen in een wervelwind van negativiteit of vergelijking. Ga zinvol om met posts door te reageren op berichten die bij je resoneren en inhoud te delen die je interesses en waarden weerspiegelt. Dit bevordert een gevoel van gemeenschap en verbinding, waardoor de tijd die je online doorbrengt vervullender wordt.
Tot slot kan het integreren van offline activiteiten in je dagelijkse routine je algehele welzijn aanzienlijk verbeteren en de afhankelijkheid van sociale media voor voldoening verminderen. Besteed tijd aan hobby's, sport, lezen, of aan het doorbrengen van kwaliteitstijd met geliefden. Deze activiteiten bieden niet alleen een pauze van de digitale wereld, maar verrijken je leven ook met ervaringen die sociale media niet kunnen repliceren. Door bewuste keuzes te maken over hoe en wanneer je met sociale media omgaat, kun je genieten van de voordelen van connectiviteit zonder dat het je leven overweldigt.
Ik hoop dat dit artikel heeft verlicht hoe sociale media ons in zijn verslavende web weten te vangen. Mijn aspiratie is dat we dezelfde mechanismen die sociale media zo boeiend maken, kunnen benutten om producten te creëren die het leven van mensen echt verbeteren. Het realiseren van dit doel begint echter met het begrijpen van het proces van verslaving, wat de reden is waarom ik dit artikel heb geschreven.
Opmerking: Dit artikel bevat inzichten uit het boek "Hooked" van Nir Eyal.